INAUGURACJA ROKU PROFESORA STANISŁAWA LESZCZYCKIEGO
Mielec - 08.05.2021

Polskie Towarzystwo Tatrzańskie rozpoczęło kampanię, której celem jest upamiętnienie postaci, dokonań życiowych i zasług dla Polskich Bieszczadów - Profesora Stanisława Leszczyckiego.
Uroczystość inauguracji Roku Profesora Stanisława Leszczyckiego odbyła się z okazji 114 rocznicy urodzin Profesora w Mielcu - rodzinnym mieście Profesora w dniu 8 maja 2021r. Prowadził jeą Sekretarz ZG PTT Paweł Myślik.
Dzięki współpracy i precyzyjnemu współdziałaniu kilku instytucji udało się, pomimo kapryśnej pogody, posadzić pamiątkowe drzewo i przypomnieć osobę Profesora.
W uroczystości udział wzięli:
pani Joanna Kruszyńska, Dyrektor SCK, reprezentująca Prezydenta Miasta Mielca,
pan Jerzy Skrzypczak, Dyrektor Muzeum Regionalnego, gospodarz Parku Oborskich,
pan Hubert Sobiczewski, Nadleśniczy Nadleśnictwa Mielec,
pani Barbara Morawska Nowak, Honorowy Członek PTT,
pan Marek Zalotyński, Radny Rady Miejskiej,
pani Jolanta Augustyńska, Prezes Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego
oraz pan Jerzy Piotr Krakowski, Prezes Oddziału PTT „MKG Carpatia” w Mielcu wraz z reprezentacją Oddziału PTT.
Po tym krótkim przypomnieniu historii walki o Polskie Bieszczady którą przedstawił Paweł Myślik zebrani przeszli do parku gdzie pod nadzorem Pana Nadleśniczego zostało uroczyście posadzone drzewo.
Obok na dębowym słupku umieszczono pamiątkową inskrypcję.
Postać Profesora jest niestety mało w obecnej dobie rozpropagowana, a przecież w pełni zasługuje na szacunek i popularyzację.
Polskie Towarzystwo Tatrzańskie podjęło temat i obecnie czyni starania o nadanie imienia Profesora Leszczyckiego, dotychczas nienazwanej przełęczy pomiędzy Haliczem i Rozsypańcem w Bieszczadach.
Pełnego poparcia dla tych działań udzielił Instytut Geografii i Zagospodarowania Przestrzennego, którego Profesor był twórcą i wieloletnim dyrektorem .

A oto cytat z prasy mówiący o działaniach Profesora Leszczyckiego mających na celu wywalczenie dla Polski części Bieszczadów z Tarnicą i przebiegu granicy wzdłuż rzeki San.

Zanosiło się na to, że - efektem radzieckiej koncepcji wytyczania jak najprostszej granicy - po 1945 r. Tarnicę, Bukowe Berdo, Szeroki Wierch czy Wołosate będziemy podziwiać co najwyżej z Połoniny Caryńskiej - jako punkty poza naszą wschodnią granicą. Wówczas najwyższym szczytem polskich Bieszczadów stawałby się Kruhły Wierch (1297 m n.p.m.) lub Wielka Rawka (1307 m n.p.m.), o ile ta druga nie znalazłaby się po stronie radzieckiej. Tak więc wówczas na terytorium ZSRR znajdowałaby się, obok Bieszczadów Wschodnich, także istotna część Bieszczadów Zachodnich.
To, że tak się nie stało, zawdzięczamy znakomitemu geografowi, rodem z Mielca, Stanisławowi Leszczyckiemu (1907-1996), który – jak wspominał – dzięki rozległym studiom na temat powojennej Polski stał się rzeczoznawcą Ministerstwa Spraw Zagranicznych do spraw granic powojennych i jako taki uczestniczył - obok prof. Walerego Goetela i doc. Andrzeja Bolewskiego - w konferencji w Poczdamie (17 VII 1945 – 2 VIII 1945), gdzie zetknął się z wielkimi tego świata, a następnie w konferencji moskiewskiej (VIII 1945). Profesor Leszczycki na obu konferencjach – jako ekspert i doradca – nie był pełnoprawnym uczestnikiem obrad.
Zespół ekspercki przygotował na konferencję bogatą dokumentację z zakresu demografii, transportu, ekonomii i fizjografii. Opracowano różne warianty granic – od maksymalistycznych po bardziej skromne, dotyczące nawet pojedynczych wsi. Przygotowano materiały świadczące o polskości Lwowa o powiązaniach kulturalnych miasta z Polską na przestrzeni wieków. Stosunkowo szybko zorientowano się, że odzyskanie Lwowa jest postulatem całkowicie nierealnym i kwestii tej nie postawiono na obradach plenarnych. Natomiast wystąpiono z propozycją 10 zmian granicznych (np. o całą Puszczę Białowieską, o Zagłębie Borysławsko-Drohobyckie, o Chyrów, Rawę Ruską itp.). Wszystkie te propozycje strony polskiej Rosjanie stanowczo odrzucili. Nawet w sprawach bardzo drobnych strona sowiecka nie była gotowa na żadne ustępstwa.” Natomiast sukcesem zakończyło się twarde stanowisko Profesora w sprawie przebiegu linii granicznej na południu. Utrzymywał, że granica ma przebiegać nurtem Sanu aż do jego źródeł. Dzięki uporowi profesora udało się wywalczyć dla Polski część Bieszczadów o powierzchni ok. 300 km2. Strona sowiecka proponowała przeprowadzenie granicy od wsi Smolnik nad Sanem po linii prostej (zapewne w oparciu o potok Wołosaty) do Wielkiej Rawki. Dzięki Stanisławowi Leszczyckiemu w granicach Polski znalazły się Ustrzyki Górne oraz całe pasmo górskie z Tarnicą i Haliczem po południowej stronie Sanu, aż po wieś Sianki. Warto zatem wędrując na Tarnicę czy do źródeł Sanu pamiętać o tym, komu zawdzięczamy taką możliwość, bez posiadania paszportu.
Osoba Profesora Stanisława Leszczyckiego jest znana w Polsce i Europie z racji wieloletniej pracy dla rozwoju i dobrej sławy nauk geograficznych. W latach 1951–1970 był dyrektorem Instytutu Geograficznego UW. W 1966 otrzymał propozycję objęcia funkcji rektora UW, której jednak nie przyjął. W marcu 1968 współautor pisemnego wystąpienia ponad 30 profesorów, członków PAN, do premiera Józefa Cyrankiewicza protestującego przeciwko biciu i aresztowaniu młodzieży oraz budzeniu antysemityzmu. W latach 1968–1972 prezes Międzynarodowej Unii Geograficznej. W latach 1950–1979 redaktor naczelny „Przeglądu Geograficznego”. Doktor honoris causa Uniwersytetu Karola w Pradze (1970), Akademii Ekonomicznej w Poznaniu (1977) i Uniwersytetu Warszawskiego (1987). Członek honorowy dziewiętnastu geograficznych towarzystw naukowych oraz Towarzystwa Urbanistów Polskich. Odznaczony wieloma orderami i medalami krajowymi i zagranicznymi, m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, komandorią brytyjskiego Orderu św. Michała i Jerzego, węgierskim Orderem Zasługi II klasy, fińskim Orderem Białej Róży, rumuńskim Orderem Gwiazdy II klasy, bułgarskimi orderami: 9 Września i Orderem za Zasługi II klasy oraz czechosłowackim Orderem Białego Lwa II klasy. Był członkiem rzeczywistym i członkiem prezydium Polskiej Akademii Nauk. W 1998 jego imię nadano Instytutowi Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN.